Witte tulband, lange baard: yogapsycholoog Tim Schipper was volledig toegewijd aan Kundalini yoga. Tot de #metoo-verhalen naar buiten kwamen over grondlegger Yogi Bhajan. Een periode van bezinning leverde Tim krachtige inzichten en een nieuwe richting op.
tim schipper over Kundalini

Zijn baard is sinds een paar maanden een stuk korter, en de witte tulband draagt hij ook niet meer. Toen corona het normale leven plotsklaps stillegde, brak voor yogapsycholoog Tim Schipper (35) onverwacht een periode van reflectie aan, die grappig genoeg vervolgens juist veel in beweging zette.

Voor Tim, ook bekend door de Kundalini Yogaschool die hij samen met zijn levensgezel Marieke de Lange heeft, was dit niet de eerste keer dat het leven tijdelijk tot stilstand kwam. Als puber was Tim vooral geïnteresseerd in voetbal, en hij was dan ook van plan om na zijn middelbare school sportopleiding CIOS te gaan doen. Tim: ‘Maar vlak voordat ik zou beginnen, scheurde ik mijn kruisband. Mijn leven stond ineens op de kop. Ik kwam letterlijk tot stilstand en kon niets, behalve revalideren. Daar baalde ik enorm van, want daardoor zou ik pas maanden later aan mijn opleiding kunnen beginnen. Wat nu? Mijn toekomst stond op losse schroeven. Maar nu ik noodgedwongen niets kon doen, merkte ik dat mijn aandacht naar andere dingen begon uit te gaan.

Diepere laag

De wissels waren omgezet en Tims leven belandde op een ander spoor. In plaats van de sportopleiding te doen, besloot hij psychologie te gaan studeren. En voor zijn herstel begon hij met Critical Alignment Yoga. ‘Gaandeweg raakte ik echter meer en geïnspireerd door de filosofie áchter de yoga. Ik wilde niet meer alleen het fysieke aspect beoefenen, maar ook leren over de diepere laag daaronder.’

Zo kwam hij terecht bij Anil Sethi en zijn yogaschool Unlimited Health, waar hij vijf jaar lang wekelijks, soms zelfs dagelijks, te vinden was.’Yoga leerde me beter te voelen wat ik wilde, en die wil te uiten en ernaar te handelen, zodat ik keuzes kon maken die beter bij me pasten. Daarnaast hielp het me om de droge theorie, over menselijk gedrag en hoe emoties werken, bij mezelf te gaan onderzoeken en te ervaren. Het verdiepte het contact met mezelf en het inzicht in mezelf. Psychologie was heel concreet en steunde op wetenschappelijk onderzoek en bewijzen. Yoga openbaarde juist een wereld die gaat over wat we niet kunnen zien, maar wat we voelen en ervaren. Die twee benaderingen heb ik uiteindelijk bij elkaar gebracht in mijn praktijk voor yogapsychologie.’

Voluit voor Kundalini

De eerste Kundalini les, tijdens een training yogatherapie, kan Tim zich nog herinneren als de dag van gisteren. ‘Na al die jaren was ik mijn inspiratie een beetje kwijtgeraakt, omdat ik bij yoga steeds hetzelfde deed. Maar Kundalini zette me áán. Mijn energie kreeg een enorme boost.’ Tim leerde kriya’s: een combinatie van houdingen, meditaties, mantra’s en ademhalingstechnieken die een specifieke uitwerking hebben op lichaam en geest. Reiniging, bijvoorbeeld, of versterking van je focus. Tim: ‘Ik voelde direct dat dit een heel goede en effectieve manier was om geblokkeerde emoties bij mensen in beweging te brengen, zeer geschikt dus voor yogatherapie. Kundalini yoga is praktisch, maar ik hield ook wel van de mentale training en de enigszins extreme kant ervan. Toen ik terugkwam van deze training, dook ik er helemaal in. Ik wilde álles ervaren. Daar richtte ik mijn leven helemaal op in.’

Terwijl sommige van zijn vrienden soms pas uit de kroeg rolden als hij op weg was naar zijn yogales, liet Tim de alcohol voortaan staan. Zijn baard werd langer en langer, hij droeg voornamelijk witte kleding én een witte tulband – middelen die bedoeld zijn om je eigen energie bij je te houden en bepaalde zenuwpunten af te schermen van invloeden van buitenaf, zodat je emotioneel beter in balans blijft. Tim: ‘Nee, dat werd zeker in het begin niet echt begrepen door mijn vrienden en familie,’ lacht Tim. ‘Natuurlijk vindt de omgeving het vreemd als je als Nederlandse jongen ineens een tulband gaat dragen. In het begin voelde ik me daar zelf ook best ongemakkelijk bij. Maar ik deed het niet omdat het moest, maar omdat ik wilde uitproberen wat het voor me deed. Sommige vrienden heb ik laten gaan. Ook begon mijn leven te ver uiteen te lopen met mijn toenmalige vriendin, die vol ambitie voor een baan als consultant ging. De veranderingen waren dus groot, maar voor mij voelden de ontwikkelingen die ik doormaakte organisch en logisch. Omdat ik zo geïnspireerd was, was ik heel gedreven. Kundalini heeft me enorm gesterkt in aanwezig zijn en me de kracht gegeven om mijn eigen pad te bewandelen. Het kon me minder schelen wat anderen van me dachten.’

Van het voetstuk

Groot was dan ook de schok toen begin dit jaar bleek dat Yogi Bhajan het niet zo nauw had genomen met alle leefregels die hij zelf onderwees. Geruchten over machtsmisbruik, seksueel grensoverschrijdend gedraag en dubieuze financiële praktijken begonnen steeds hardnekkiger de ronde te doen. ‘Marieke had al langer haar twijfels, maar ik was zo druk dat ik me er niet echt in verdiepte. Toen er begin dit jaar een boek uitkwam van een van zijn voormalige secretaresses, kon ik er niet meer omheen. Ja, dat deed pijn. Ik voelde me belazerd.’

Het kostte hem tijd om dit te laten bezinken en een plek te geven. De lockdown gaf hem die tijd. ‘De afgelopen periode was echt een tijd van bezinning voor mij. Ik begon me te realiseren dat ik te weinig kritisch was geweest; ik had gewoon gedaan wat er van me werd gevraagd. Het werd me duidelijk dat we vaak veel te gemakkelijk onze kracht uit handen geven en verwachten dat iemand anders ons wel vertelt hoe het zit. Onze ouders, leraren, politici… Dat is mij ook gebeurd. En zo zit onze maatschappij ook in elkaar. Ik ben veel beter gaan zien hoe die oude machtsstructuur functioneert. Natuurlijk heeft Yogi Bhajan talloze mensen geïnspireerd en hen veel geleerd, maar als zo’n organisatie draait om één persoon is er weinig ruimte om kritische vragen te stellen. Want voor je het weet, lig je erbuiten. Bij een groep die sowieso al buitengewoon is, wordt die machtsstructuur nog sterker. En als de leider dan een dubbele agenda heeft…

Tim zag hierdoor in dat hij voortaan op zichzelf mag gaan vertrouwen, op zijn eigen innerlijke wijsheid, in plaats van zich te veel op een goeroe te verlaten. Ondertussen is duidelijk geworden dat Marieke en hij willen doorgaan met hun Kundalini Yogaschool, in een vrijere, eigen vorm. De eerste stap naar een nieuwe toekomst is gezet. ‘Het voelt alsof ik een jas heb uitgedaan. Ik ben alleen nog maar Tim. Dat is voor mijn werk als yogapsycholoog alleen maar goed. Ik heb een flinke gereedschapskist waaruit ik kan putten en voel me vrijer om als therapeut zelf kriya’s en oefeningen samen te stellen en te vertrouwen op mijn creativiteit en intuïtie. Als ik dicht bij mezelf ben, voel ik goed aan wat iemand nodig heeft. En hoe meer ik mezelf uit de weg haal, hoe meer ruimte er voor de ander is om contact te maken met wat er van binnen leeft en te laten vrijkomen wat er ook maar in de weg zit. Dat is de weg naar heling.’