Even een ander ritme: rust en reflectie in Zuid-Frankrijk

Werken-zorgen-werken-zorgen. Dat is het ritme waarin Isis van der Wel, beter bekend als Dj Isis, leeft. De kans om drie dagen op yogaretraite te gaan, grijpt ze dan ook met beide handen aan. Op naar een sprookjesachtig oud huis in Zuid-Frankrijk – waar zij de muziek nu eens niet hoeft te verzorgen. 

Ik heb een zwaar weekend achter de rug: lange nachten, veel kilometers en weinig slaap. Mijn leven als dj en producer speelt zich voornamelijk in het weekend af. Overdag verzamel of maak ik muziek en ’s nachts treed ik op. Achttien uur per dag werken is geen uitzondering. Doordeweeks ben ik alleenstaande moeder van mijn inmiddels zevenjarige zoontje. Sinds vier jaar sta ik alleen voor de opvoeding, en dat valt me zwaar. Proberen twee ritmen te combineren die totaal niet met elkaar corresponderen maakt het er niet makkelijker op, maar een van de twee opgeven is wat mij betreft onbespreekbaar.

Gelukkig neemt mijn moeder de weekenden voor haar rekening, waardoor ik in elk geval mijn levenswerk, mijn muzikale carrière, kan behouden. In de bijna 27 jaar dieik in het dj-vak zit, heb ik heel wat zien veranderen in het uitgaansleven. Wat me opvalt is dat er tegenwoordig steeds vaker ruimte is voor yoga en meditatie op feesten en festivals. Ik kan intens genieten van mijn optredens, die zeer uiteenlopend zijn. Van gigs op feesten, festivals en clubs, en shows met mijn huidige liveact Isis & Mozes, tot mijn bijdragen aan het geheelonthouders-schoenloze-Ecstatic-Dance-concept of mijn meditatieve dj-sets. 

Ondertussen gun ik mezelf zelden een serieuze break. Ikzelf sta op de sluitpost van mijn planning. Door de extreme tijdswisselingen is het extra ingewikkeld om tijd te vinden voor rust en reflectie. Ik ben dan ook enorm dankbaar voor de mogelijkheid om deel te nemen aan deze yogareis. Tijdens een retraite heb je tijd om je bestaan te overpeinzen – precies waar ik thuis meestal niet aan toekom. Het is vooral werken-zorgen-werken-­zorgen. Een dag per week vrij zijn bestaat niet inmijn huidige leven. Het is alweer jaren geleden dat ik voor het laatst op retraite ben geweest. Natuurlijk ga ik het thuisfront missen, maar ik merk dat ik mezelf soms ook best mis als ik thuis ben. Dus pak ik tussen twee optredens door mijn koffer voor een midweek Frankrijk. 

Natuurlijk ga ik het thuisfront missen, maar ik mis mezelf soms ook als ik thuis ben

Eeuwige verbouwing

Na een reis van acht uur kom ik aan bij het huis van Gertrud, midden in een oud Zuid-Frans dorpje. Het is koud, maar het welkom van onze gastvrouw is warm.
Het sprookjesachtige, stijlvolle oude huis doet bij vlagen denken aan een kasteeltje of een klooster, met mooi pleisterwerk, pilaren en een fijne tuin. Als je de houten wenteltrap af komt, waan je je in een andere tijd, ver van het hedendaagse alledaagse. Het plafond met houtsnijwerk en het glas-in-lood boven de trap behoren tot de juweeltjes van het huis. Deze eeuwenoude voormalige dokterswoning is gigantisch en continu in verbouwing. Op de vraag hoeveel kamers het huis telt, antwoordt Gertrud dat ze geen idee heeft. Op de begane grond zijn verschillende zithoekjes ingericht waar je lekker kunt wegkruipen bij de kachel met een van de interessante boeken uit de huiscollectie. Er is een ruime keuken met openslaande deuren die uitzicht biedt op de tuin en de orangerie.

Vergeet de tijd

Na onze kennismaking en een korte uitleg over ons verblijf en het huis worden we naar onze kamers gebracht. Ik slaap in een minimaal ingerichte, monumentale kamer met ernaast een ruime badkamer. In het midden een bad op pootjes van waaruit je uitkijkt over het heuvelachtige landschap. Gertrud is een gastvrije, belezen vrouw met mooie verhalen. Net als Sint Gertruda is ze een soort beschermheilige van reizigers, die ze het hele jaar door ontvangt in haar retraite-oord.

Dagelijks gaat ze rond met haar ‘bel’ om de verschillende fasen van de dag te markeren. Elke tik tegen de zijkant van haar klankschaal geeft het begin van een ander onderdeel van het programma aan, dat we netjes op print-out van haar hebben gekregen. Je kunt je horloge en telefoon dus met een gerust hart in je koffer laten. De retraite waaraan ik deelneem is een miniretreat en houdt in dat je het grootste deel van de dag vrij bent. Wel zijn er huisregels, die per retreat verschillen. ‘s Ochtends wordt er bijvoorbeeld niet gesproken, en na het avondmaal tot het late ontbijt wordt er gevast.

Heilzaam programmeren

Om half acht ‘s ochtends klingelt de eerste bel van Gertrud als wekker. Een halfuur later betreed ik, samen met de andere deelnemers, de shala, de yogaruimte. De shala kijkt uit over de daken van het dorpje. Als de zon opkomt over de heuvels schijnt deze precies naar binnen. ‘Glorious!’ zou Gertrud zeggen. Er is geen verwarming in de ruimte. Ongetwijfeld is dat geen probleem gedurende de warme maanden van het jaar, maar nu het wat kouder wordt, is het wel fijn dat er naast de yogamatten stapels dekens en kussens liggen. 

De lessen van Gertrud zijn een samenspel van yogahoudingen, ademhaling en muziek. Ze loopt over van de weetjes en deelt deze graag. Wat ze vertelt, vind ik interessant en ik merk dat het moeite kost om door te gaan met de opgedragen oefeningen terwijl ze praat. Niet dat ik dat erg vind. Acht uur ‘s ochtends is voor mij erg vroeg, eigenlijk slaap ik nog half. Ik hoor haar praten over ‘firing impulses‘, ‘synapses‘, ‘pulling energy‘ en ‘self healing‘ en realiseer me dat zij als voormalig software­programmeur een nieuwe invulling heeft gevonden: het heilzaam programmeren van mensen. Wat ook leuk is aan haar is de Franse slag waarmee ze yoga onderwijst. De nadruk ligt op ademhaling en eigen interpretatie, niet op prestatie en alles synchroon doen als klasje. Lekker ontspannen, dus.

De tijd vliegt – ik zou willen dat ik elke maand een week op retraite kon in Zuid-Frankrijk

Zelfgebrouwen

Om elf uur staat een ontbijtje klaar in de keuken. De hele dag zijn we in principe vrij om te doen wat we willen. Wie wil, kan zelfstandig yoga- of meditatieoefeningen doen in de shala. Dagelijks maak ik een wandeling door het dorp en haal dan een croissantje bij de bakker. Chalabre is een pittoreske kleine gemeenschap met vriendelijke bewoners. De streek kent een rijke historie, veel middeleeuwse dorpjes, riviertjes en een romantisch heuvelachtig landschap. In de verte kun je de besneeuwde berg­toppen van de Pyreneeën zien liggen.

De avondmaaltijd wordt hier rond zeven uur geserveerd. De veganistische schotels en gerechten worden prachtig opgediend. Alle recepten bedenkt Gertrud zelf. Of er nu veganistische melk of zuurdesembrood wordt geserveerd, vrijwel alle bewerkte producten zijn huisgemaakt. Binnenshuis wordt geen alcohol geschonken, met uitzondering van Gertruds zelfgebrouwen rozenchampagne (met één procent alcohol) of andere bloemen- en kruidencreaties die ze eigenhandig bottelt. Zelfs de muurverf is van haar hand. Na afloop van het avondeten is er dagelijks een meditatieve sessie in de shala, waarbij altijd muziek wordt gedraaid. Van Tibetaanse chants tot Gregoriaans gezang; voor mij als muziekliefhebber is dit heerlijk. Lekker ontspannen terwijl iemand anders de muziek verzorgt!

Krak krak

Niet alleen is het alweer jaren geleden dat ik op retraite ben geweest; als ik besluit een heet bad te nemen, besef ik dat ik ook wel wat gerichter met mijn lichaamsbeweging mag omgaan. Terwijl ik in bad stap, hoor ik ‘krak krak‘ onder in mijn rug. Het voelt een beetje raar aan, maar het warme bad zal me goed doen. Denk ik. Als ik later uit het bad wil stappen, schiet het in mijn onderrug. Ik probeer de badmat te verplaatsen, maar bukken lukt niet meer. Net nu ik op yogaretraite ben. Een beetje onbeholpen droog ik me af en ik trek zo goed en zo kwaad als het gaat mijn kleren aan. Ik waggel naar beneden en besluit het te bespreken met Gertrud. Behulpzaam als ze is, zegt ze dat ze me enkele yogaoefeningen zal laten zien die verlichting kunnen bieden. Ook zijn er massages besteld, dus wie weet gaat dat helpen. De rest van de dag strompel ik een beetje verder. 

Yoga tegen rugpijn

De volgende ochtend is mijn onderrug nog steeds even pijnlijk. Ik kan niet buigen, mijn onderlichaam zit op slot. Gertrud luidt de bel voor onze yogaklas. Ik twijfel of ik zal gaan. Heeft dit wel zin? Ik raap mezelf bij elkaar en beklim de trappen naar de ‘kroon van het huis’, zoals Gertrud haar shala liefkozend noemt. En het lukt me inderdaad om zijwaarts op mijn heup op de mat te landen. Gelukkig begint de les dagelijks met een korte meditatie, waarbij we in Lotushouding zitten. Overeind komen doet pijn. Tadasana verloopt pijnloos, maar daarna is het wat minder prettig. Twee van mijn favoriete poses, Cobra en de Kindhouding, kan ik amper uitvoeren. En Downward Dog is echt niet te doen!

Gertrud weet dat ik pijn heb en spreekt moederlijke woorden waarmee ze benadrukt dat je niet moet forceren en je je persoonlijke grenzen in acht moet nemen. Ik zou niet anders kunnen. Aan het eind van de sessie heeft ze speciale onderrugoefeningen toegevoegd en het moet gezegd: dit voelt erg fijn en ontlastend! Licht opgeknapt verlaat ik de shala en ik verheug me enorm op de massage die straks gaat komen.

Opgeknapt

In een van de vele kamers van het huis is een massageruimte ingericht. De Franstalige masseuse krijgt een korte instructie van Gertrud over mijn onderrug en gaat direct aan de slag. Ze gebruikt verschillende oliën, waaronder arnicaolie, waarmee ze mijn onderrug masseert. Na de massage neem ik weer een heet bad en terwijl ik dit doe, geniet ik van het uitzicht over de heuvels. En gelukkig: daarna ben ik weer helemaal opgeknapt!

De drie dagen vliegen voorbij en als ik mijn koffer weer inpak, realiseer ik me dat ik het liefst minimaal een week zou zijn gebleven. Het boek dat ik wilde lezen ligt onaangeroerd op mijn bed. Bizar dat je dagen zonder huishoudelijk werk, afspraken, laptop of uitjes blijkbaar zomaar voorbij vliegen. Ik zou willen dat ik maandelijks een week op retraite kon.

Geïnspireerd geef ik Gertrud een laatste knuffel als ze ons uitzwaait. Als ik thuis ben, ga ik een meditatiehoekje inrichten, heb ik besloten. En meer aan yoga doen. 

Beeld: Danique van Kesteren