De yogawereld is helaas niet vrij van seksueel misbruik. Honderden vrouwen deelden hun verhalen nadat de beroemde ‘yogagirl’ Rachel Brathen – met twee miljoen volgers op Instagram – in een oproep aan vrouwen had gevraagd om hun #metoo ervaringen in de yogawereld op te schrijven. Ze kreeg binnen een week meer dan 300 reacties.

‘Dit artikel was onderdeel van een oproep om jouw verhaal te vertellen. De oproep is inmiddels gesloten. Wil je toch contact opnemen over dit onderwerp? Mail ons dan op webredactie@yogaonline.nl.’

Over #metoo in de yogawereld

Zoals de reactie van een yogadocente die een workshop volgde waar een beroemde internationale leraar lesgaf. Toen het team een selfie wilde maken, legde de leraar zijn hand op haar rug. De hand gleed naar beneden, naar haar bil en hij fluisterde zwoel in haar oor: ‘God, I love my job.’ Dit was een van de ‘mildere’ gevallen.

En neem het verhaal van het zeventienjarige meisje dat tijdens de les in Savasana lag, en voelde hoe de docent haar borsten pakte. ‘Hoort dit bij yoga?’, dacht ze nog.

Er zitten ook behoorlijk wat ervaringen bij van (pogingen tot) verkrachting. Over yogadocenten die na de les de deur op slot deden, en probeerden hun studente tot seks te dwingen. Of van vrouwen die relaxed op een massagetafel in de yogastudio lagen, om te ontdekken dat de therapeut zijn broek had uitgetrokken.

Schaamte

‘Seksueel wangedrag in de yogawereld komt veel voor,’ zegt de Amerikaanse Ashtanga yogadocente Mary Taylor.

De verhalen op de website van Rachel Brathen zijn geanonimiseerd, maar laten zien dat het in sommige gevallen om bekende leraren ging, die jarenlang hun gang konden gaan. Pas recentelijk wordt er meer openlijk over gesproken, zoals de beschuldigingen van verkrachting en aanranding aan de beroemde yogaleraar Bikram Choudhury laten zien.

Veel vrouwen schamen zich dat ze het hebben laten gebeuren. Omdat het in de context van yoga plaatsvindt, denken ze in eerste instantie soms dat het erbij hoort. Zoals Judith Lasater, die in de Amerikaanse Yoga Journal haar ervaringen met de Indiase leraar Patthabi Jois beschrijft. Ze waren drop-backs aan het oefenen, waarbij je vanuit staande positie achterover buigt. ‘Hij kwam naar me toe om me te helpen en duwde zijn schaambeen tegen het mijne, zodat ik hem in vol ornaat kon voelen. Hij liet me er drie of vier doen.’ Toen ze weer overeind kwam, twijfelde ze aan zichzelf. ‘Ik was zo geshockeerd dat ik meteen dacht: is dat echt gebeurd?’ Toen jaren later meer vrouwen naar buiten kwamen met dergelijke verhalen over Jois, besefte ze dat haar gevoel klopte. ‘Vertrouw op je gevoel,’ is haar advies nu ook naar andere vrouwen.

Een simpele zoekopdracht op internet laat zien dat bijna elke yogatraditie ervaringen heeft met seksueel misbruik’

#metoo in de yogawereld

Seksueel misbruik in de yoga is extra shockerend, omdat het een zeer persoonlijk ritueel is. Studenten zitten vaak in een kwetsbare situatie, zijn op zoek naar rust, veiligheid, erkenning en een andere manier van leven. Misbruik van vertrouwen en macht door leraren is dan extra beschadigend. (Helaas is de yoga hier geen uitzondering in, gezien de verhalen over misbruik in de kerk en in kindertehuizen.) De verhalen laten zien dat leraren soms hun zogenaamde spiritualiteit in de strijd gooien om studenten tot seks over te halen, zoals claims om ‘blokkades op te heffen’ en ‘yoni-massages’ te geven.

De ene yogasoort is niet zuiverder dan de andere, zegt de directeur van de Amerikaanse beroepsvereniging Yoga Alliance: ‘Een simpele zoekopdracht op internet laat zien dat bijna elke yogatraditie ervaringen heeft met seksueel misbruik.’

Tips voor leraren

In Nederland zijn nog niet veel verhalen bekend van #metoo op de yogamat. Of liggen die nog onder het tafelkleed? Deel je ervaringen met ons (onderaan dit artikel lees je hoe).

Wel kent iedereen de ietwat flirtende leraar, of de verhalen van docenten die op een retreat het bed induiken met een – instemmende – studente. Is dat nog oké, of moeten leraren zich net als artsen en therapeuten aan een beroepscode houden en dit soort grenzen niet overschrijden?

‘Hoort dit bij yoga?’ dacht ze nog

Leraren moeten zich bewust worden van wat leerlingen op hun projecteren. ‘We worden allemaal uitgedaagd,’ zegt Annie Capenter, een ervaren Amerikaanse yogalerares en counselor. ‘Je moet jezelf regelmatig afvragen: “Wat wil mijn ego?” Zien je leerlingen je als een leermeester, of als een sexy yogaleraar? En hoop je dat stiekem ook?’

Want hoe ethisch is het om de yogafilosofie uit te dragen – dat je je ego moet loslaten en je begeerte moet bedwingen – om na de les in het café volop aan de wijn te gaan met je leerlingen?

‘Dit artikel was onderdeel van een oproep om jouw verhaal te vertellen. De oproep is inmiddels gesloten. Wil je toch contact opnemen over dit onderwerp? Mail ons dan op webredactie@yogaonline.nl.’