Je aandacht erbij houden is misschien wel de grootste uitdaging van yoga en vooral meditatie. Gelukkig zijn er klanken en geluiden die je kunnen helpen om je gedachten minder te laten afdwalen. Deze drie instrumenten helpen je niet alleen te focussen, maar ook diep te ontspannen.

Geluid inzetten bij yoga en mediatie is niets nieuws. In de oude Indiase cultuur, waar yoga zijn oorsprong heeft, werden bijvoorbeeld al klanken, mantra’s en muziek gebruikt tijdens het mediteren. En inheemse volkeren zetten trommels, fluiten en andere instrumenten in om hun spirituele rituelen te verrijken. Afdwalen in gedachten en een ongeduldige geest hebben is dus van alle tijden – misschien een geruststellende gedachte als je weer eens in Savasana over je to-do lijst ligt te piekeren. Gelukkig kun je, net als die eerste yogi’s, met verschillende muziekinstrumenten je practice naar een dieper level brengen.

Deze instrumenten houden je niet alleen bij de les. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken naar de voordelen van muziektherapie blijkt dat bepaalde geluiden ook helpen bij stressvermindering, de slaapkwaliteit verbeteren en je in een diepere staat van ontspanning brengen.

Klankschalen

Er zijn verschillende soorten klankschalen die ingezet kunnen worden bij mediatie. De populairste zijn de Tibetaanse en de kristallen schalen. Tibetaanse klankschalen zijn van metaal en worden meestal met de hand gehamerd. Waarschijnlijk bestaan ze al eeuwen en werden ze voor het eerst gebruikt in het Himalaya-gebied. Over de oorsprong van kristallen klankschalen zijn verschillende theorieën. Of ze bestaan ook al eeuwenlang, óf ze zijn in de jaren tachtig en negentig voortgekomen uit de Tibetaanse klankschalen tijdens de opkomst van New Age en de hernieuwde interesse in spiritualiteit. Deze schalen worden gemaakt van zuiver kwartskristal.

Hoe te gebruiken?

Klankschalen worden gebruikt bij onder andere mediatie en klankbaden of sound healings. Elke schaal heeft haar eigen unieke geluid; welke (soort) je gebruikt hangt af van je persoonlijke voorkeur. De Tibetaanse klankschaal staat bekend om haar warme, diepe en aardse geluid. Kristallen klankschalen hebben een helder en zuiver geluid en zijn hoger in frequentie. Met een houten of rubberen slagstok kun je zachtjes tikken of wrijven tegen de buitenrand van de schaal om de resonantie op gang te brengen en geluid te creëren. Door te variëren met de druk en snelheid kun je een klank vinden die jij fijn vindt.

Wat doet het met je?

De trillingen van klankschalen zijn vaak voelbaar en kunnen zorgen voor diepe lichamelijke en mentale ontspanning. Ze brengen alfagolven in de hersenen op gang, je geest wordt kalmer en ook het zenuwstelsel kalmeert, waardoor stresslevels in het lichaam dalen. De aardse en langdurige resonanties van de Tibetaanse schalen zorgen bij veel mensen voor een gevoel van rust. De heldere en zuivere klanken van een kristallen klankschaal kunnen je helpen je beter te concentreren, waardoor je sneller in een meditatieve staat komt.

Gong

De gong, een hangende metalen schijf, wordt al eeuwenlang gebruikt in verschillende culturen bij spirituele praktijken en rituele ceremonies. De schijf wordt met een klopper of drumstick aangeslagen. Gongs zijn er van kleine ‘tafelmodellen’ tot enorme exemplaren met een diameter van ruim anderhalve meter.

Hoe te gebruiken?

De gong wordt met zijn vaak diepe, resonerende klanken ingezet bij meditatie. Je kunt er belangrijke momenten mee aangeven, zoals het begin of eind van de meditatie. Ook worden gongs gebruikt bij sound healings.

Wat doet het met je?

Het diepe, rijke geluid van de gong en de trillingen zouden helende eigenschappen hebben voor lichaam en geest. Ze helpen de spieren te ontspannen en brengen je sneller in een diepe meditatie, waardoor je je echt even in een andere wereld waant. Muziektherapeuten zetten het instrument ook in om mensen dichter bij hun gevoel te brengen. Een sound healing met gongs kan de nodige emoties oproepen; dat kan soms schrikken zijn, maar ook helend werken.

Trommels

Ook trommels worden al eeuwen gebruikt in diverse culturen. Zo worden ze in het boeddhisme gebruikt om in een meditatieve staat te komen en in het sjamanisme om een toestand van trance op te wekken. In de huidige tijd worden ze ook veel ingezet bij muziektherapie.

Hoe te gebruiken?

Live trommelen of trommelmuziek kan worden ingezet om de ademhaling en bewegingen bij yoga en meditatie te begeleiden en synchroon te laten lopen. Binnen een groepsles kan het geluid van trommels de harmonie bevorderen, waardoor er een gevoel van eenheid ontstaat binnen de groep.

Wat doet het met je?

Problemen met je ademhaling bij yoga? De ritmische cadans van trommels kan je helpen om gelijkmatig te blijven ademen. Ook kan trommelgeluid je, net zoals een mantra, helpen om je te concentreren, je geest bij de les te houden, om zo dieper in een meditatieve staat te raken.

*Dit artikel kom uit Yoga #4 2023 en is ingekort voor online. Meer lezen? Word dan nu voor een jaar lid en ontvang vier keer per jaar het magazine bij jou op de mat.