Serie tegen vermoeidheid

Ben je niet vooruit te branden en heb je last van vermoeidheid? Er is een remedie: deze verkwikkende reeks houdingen van de beroemde yogaleraar Iyengar.

Transitie van seizoenen, drukte op werk, ingrijpende gebeurtenissen in je omgeving. Allemaal kunnen ze je vermoeid achterlaten. Vermoeidheid kan ook een symptoom zijn van een lichamelijke aandoening als diabetes, bloedarmoede of slaapapneu. Ga dus even langs bij een arts als je je zorgen maakt over je klachten. Heb je alle medische oorzaken uitgesloten of aangepakt, dan is het tijd voor de volgende stap: je accu weer opladen. Ga op tijd naar bed, eet ijzerrijke groenten, slik extra vitamines en… doe aan yoga. Dat helpt, weet de beroemde yogaleraar B.K.S. Iyengar. Hij beschreef van elke asana de historische achtergrond en medische en therapeutische uitwerking. Zijn visie op gezondheid: ‘Een yogi verwaarloost nooit zijn lichaam en ziel maar koestert ze beide.’ Hij schrijft in het meest complete Hatha yogaboek, Yoga Dipika (‘Licht op yoga’), dat Vyadi – een slechte gezondheid of ziekte – een belemmering is voor de yogi, zowel in het dagelijks leven als tijdens de yogabeoefening. ‘Een reiziger komt niet ver als zijn voertuig het begeeft. Fysieke gezondheid is een belangrijke voorwaarde voor mentale ontwikkeling, omdat de geest zich normaalgesproken uitdrukt door middel van het zenuwstelsel.’

7 houdingen tegen vermoeidheid

Iyengar baseerde onderstaande reeks asana’s op de ervaringen die hij opdeed met zijn leerlingen. Oefening in de ochtend werkt stimulerend op de dagelijkse bezigheden, oefening in de avond zorgt ervoor dat de spanningen van die dag verdwijnen. Iyengar: ‘Deze houdingen ontlasten je gemoed, brengen lichtheid en geven je een bevrijd en energiek gevoel in lichaam en geest.’

Nog een laatste tip van de beroemde yogaleraar: ‘Hoe moe je ook bent, houd je ogen open tijdens de practice.’

Staande Vooroverbuiging (Uttanasana)

Uttanasana zorgt voor een kalme hartslag en geeft de ruggenmergzenuwen nieuwe kracht. Iyengar: ‘Neerslachtigheid verdwijnt als je de houding twee minuten of langer aanhoudt. Je voelt je fris, je ogen gaan stralen en de geest is vredig.’

1. Ga in de Berghouding (Tadasana) staan.
2. Adem uit, buig naar voren en zet de vingers op de grond of pak je tenen of je ellebogen. Houd de knieën gestrekt.
3. Adem uit, breng je romp dichter bij je benen en laat het hoofd op je knieën rusten.
4. Adem diep in, til de handen van de grond en keer terug in de Berghouding.

Schouderstand (Salamba Sarvangasana)

Iyengar: ‘Salamba Sarvangasana is goed voor de bijschild- en schildklier die beide in de nek, het achterste deel van de hals, liggen. De veranderende werking van de zwaartekracht heeft bovendien een gunstige invloed op de darmen: het lichaam bevrijdt zich van gifstoffen en je voelt je volstromen met energie.’

1. Ondersteun in deze houding je onderrug met je handpalmen achter je ribben. Zorg dat je schouders stevig op de mat blijven staan. Houd je kin tegen het borstbeen.
2. Houd je hoofd stil, je lichaam is in één rechte lijn. Haal 15 keer adem.
3. Rol voorzichtig je rug af naar de mat met gebogen knieën. Strek je benen en blijf even in Savasana ligggen.

Strekking van het Westen met opwaarts gezicht (Urdhva Mukha Paschimottanasana II)

Deze houding versterkt volgens de leermeester je gevoel voor evenwicht, fysiek en psychisch. Daarnaast verlicht ze rugklachten.

1. Je ligt op je rug, op een uitademing til je de beide benen boven je hoofd.
2. Strengel je vingers in elkaar, pak je voetzolen vast, strek je benen recht omhoog.
3. Adem uit, breng de benen naar de grond achter je hoofd door de ellebogen uit elkaar te bewegen. Houd je bekken dicht bij de grond.
4. Blijf hier een minuut. Adem uit, breng de benen terug in de oorspronkelijke positie.
5. Adem in, maak je handen los, je benen gaan naar de mat, ontspan.

Hoofdstand (Salamba Sirsana)

Heb je deze houding nog niet onder de knie en val je eruit? Iyengar zegt dat je zo de kunst van het ‘yogavallen’ onder de knie krijgt. En dat sterkt je levenshouding.

1. Plaats je onderarmen op de mat, ellebogen op schouderbreedte.
2. Strengel je vingers stevig ineen, de handpalmen vormen een kom.
3. Je kruin rust op de mat, zo dat de achterkant van het hoofd de handpalmen raakt.
4. Loop met je voeten in de richting van je hoofd.
5. Adem uit en kom met een lichte zwaaibeweging van de grond; breng je benen tegelijk van de grond en omhoog. Strek ze uit. Blijf één tot vijf minuten in deze asana.
6. Breng de benen rustig naar beneden en kom uit de houding.

Intense strekking van het Westen (Paschimottanasana)

Deze vooroverbuiging is versterkend en stimulerend voor je nieren, aldus Iyengar. ‘Zowel het hart, de wervelkolom als de buikorganen krijgen in deze asana een flinke massage.’

1. Adem uit, strek je handen naar voren en pak je tenen vast.
2. Adem in, strek je wervelkolom; zorg dat je strekt vanuit je bekken, je armen strek je vanuit je schouders naar voren.
3. Adem uit en buig voorover, buig je ellebogen zijwaarts, breng je romp naar je dijen en raak je knieën aan met voorhoofd, neus of misschien zelfs lippen.
4. Op een inademing kom je uit de houding.

Omgekeerde Stafhouding met twee voeten (Dwipada Viparita Dandasana)

Deze stimulerende, bezielende asana houdt de wervelkolom krachtig en gezond en zorgt voor verruiming in de borstkas, aldus Iyengar. Ze werkt kalmerend op het denken waardoor emoties als boosheid en verdriet verdwijnen.

1. Lig op je rug. Adem uit en breng met gebogen benen, voetzolen op de mat, je hoofd en romp van de vloer; je kruin rust op de mat.
2. Strek je benen een voor een.
3. Plaats een voor een je armen achter je hoofd met verstrengelde vingers (zoals in de Hoofdstand). Blijf 30 seconden tot een minuut in deze asana.
4. Buig voorzichtig je knieën, haal je vingers uit elkaar, til je hoofd van de grond en breng langzaam je romp omlaag.

Lijkhouding (Savasana)

Iyengar zegt: ‘Bij een goede ontspanning voelt men de energie van het achterhoofd naar de hielen stromen en niet andersom. Deze houding vernietigt moeheid en kalmeert de onrust van de geest. Savasana is de beste remedie tegen de spanningen van de moderne beschaving.’

1. Je ligt plat op je rug, je handen op korte afstand naast de bovenbenen, palmen naar boven gekeerd, je benen een stukje uit elkaar.
2. Sluit je ogen. De ademhaling is in het begin diep. Later is deze zacht en langzaam.
3. Richt je aandacht op de verfijnde uitademingen.
4. Ontspan volkomen, adem rustig. Blijf 15 tot 20 minuten in deze houding.

Beeld: Harold Pereira