Waan je op vakantie met deze wereldse gerechten

Met slechts een tripje naar de keuken, waan je jezelf in het Midden-Oosten of juist hartje Azië. Immers: smaken kunnen je vervoeren – mits je de juiste recepten tot je beschikking hebt. Et voilà: Turkije, Amerika en Puerto Rico binnen handbereik.

Jolijn Pelgrum is co-auteur van het kookboek Vegan Smaaksouvenirs, en geeft tips en recepten: ‘Als je het leven zelf als reis ziet, ontdek je ook verassende dingen dichtbij huis.’ Zo ontdekte ze de weinig bekende Ghanese keuken en cultuur, simpelweg door een bezoekje aan een klein eethuis in de Bijlmer. Daar waande ze zich even in Afrikaanse sferen.

Eten heeft voor haar en haar partner Sjoerd alles met ontdekken te maken. Iets over de wereld leren door de grootste verbindende factor: voeding. Van al hun wereldreizen – oké, ze komen weleens verder dan de Bijlmer – waren ze het meest onder de indruk van de gastvrijheid van de Sri Lankezen. Jolijn en Sjoerd werden uitgenodigd te komen eten bij een familie die in een houten hutje op een heuvel woonde. Hun huis aan zee en al hun bezittingen waren weggespoeld door de tsunami. Ze hadden niets, maar straalden pure liefde uit. Die ervaring is voor Jolijn een dagelijkse reminder geworden om te blijven delen, optimistisch te zijn en niet te veel waarde aan spullen te hechten. En de maaltijd die ze daar at (een combinatie van rijst, dahl curry, bietencurry, pompoencurry en salade) brengt haar meteen weer terug naar dat hutje op die heuvel.

Maar ook een gerecht uit een land waar je nooit geweest bent, kan een herinnering of gevoel oproepen. Het kan een smaak of uitstraling hebben die je associeert met een sensatie uit het verleden. Ondanks dat Jolijn nooit in Japan is geweest, wekt de precisie van de Japanse keuken kalmte in haar op. Zeewier, ingelegde gember, sojasaus en de wijze waarop een bord is opgemaakt: ze wordt er rustig van.

Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, waaronder het SMILES-onderzoek (Supporting the Modification of lifestyle in Lowered Emotional States) van het Food and Mood Centre uit 2017 bevestigt het: voeding kan je gemoedstoestand beïnvloeden. Je wordt letterlijk wat je eet. Blij, tevreden en ontspannen – of juist geïrriteerd, down en lijzig. En alles daartussenin. Als je door middel van je maaltijden je gevoel kunt veranderen, en elk gerecht en elke wereldkeuken een eigen sfeer teweegbrengt, lijkt het redelijkerwijs mogelijk dat je jezelf ‘op vakantie kan koken’. Voor je het weet sta je net als Jolijn met rozige strandwangen en een sarong om, in je oer-Hollandse keuken een heuse thuisvakantie vol smaaksouvenirs te beleven. Je kookt, komt in de stemming, eet de cultuur, maakt ’m je eigen en je voelt je – ook al is het maar voor een paar uur – even daar.

Zin in een stedentrip vol actie en cultuur? Kook een Romaanse pasta, draai Italiaanse muziek en neem een gelato toe. Behoefte aan een wereldreis die je gezichtsveld verbreedt? Bereid een picknick met gerechten van elk continent. Behoefte aan een meditatieretraite? Kook jezelf zen met de Japanse keuken. En wil je op zonnige strandvakantie? Hang een hangmat op en eet daarin Jolijns favoriete groene Thaise curry.

Wereldse gerechten van Jolijn

Ispanakli gözleme – krokante deegpakketjes uit Turkije

6 stuks, 60 minuten

Ingrediënten

voor de gözleme

• 300 gram tarwe- of speltbloem
• 5 gram droge gist*
• 1 theelepel zout
• 250 ml lauwwarm water

voor de vulling

• 100 gram spinazie
• 2 tenen knoflook
• 1 ui
• 200 gram tofoe
• olijfolie
• 1 theelepel paprikapoeder
• 1 theelepel komijnzaadjes
• zout en peper
• 6 theelepels edelgistvlokken

Bereidingswijze

1. Doe de bloem samen met de gist en het zout in een kom en mix goed. Voeg het water toe en schep om met een spatel. Kneed het deeg daarna zo’n 5 minuten met je handen zodat er een consistente bol ontstaat. Als het te nat is, kun je een beetje extra meel toevoegen.
2. Leg de bal in de kom, doe er een theedoek overheen en laat minimaal 30 minuten rijzen bij de verwarming of op een andere warme plek.
3. Was de spinazie en hak grof. Snijd de knoflook en ui fijn. Verkruimel de tofoe met je handen en dep droog met keukenpapier of een schone theedoek.
4. Verwarm in een bakpan een scheutje olie en bak de ui met de knoflook, paprikapoeder, gemalen komijnzaad, 1 theelepel zout en een snuf zwarte peper ongeveer 2 minuten. Voeg nu de tofoe toe en bak nog 3 minuten.
5. Verdeel de gerezen bol in 6 stukjes. Bestrooi je keukenblad met bloem en rol de stukken deeg zo dun mogelijk uit met een deegroller in een rechthoekige vorm.
6. Bekleed de helft van een deegvel met een handje spinazie, 3 eetlepels tofoemix, 1 theelepel edelgist en extra peper. Vouw de andere helft van het vel eroverheen en druk de randjes dicht met een vork. Als het goed is, heb je nu een vierkant of rechthoekig pakketje.
7. Verhit een klein beetje olie in een grote koekenpan (gebruik eventueel een kwastje of wat keukenpapier). Bak de gözleme aan beide kanten goudbruin. Als je het lekker vindt, kun je er voor het serveren nog wat goede olijfolie overheen druppelen.

Als je geen zin of tijd hebt om het deeg zelf te maken, kun je ook kant-en-klaar filodeeg gebruiken. Gebruik dan 6 filodeegvellen.

*Deze gist hoeft niet opgelost te worden in water. Check of je dezelfde soort gist hebt.

Cajun sweet potato wedges uit Amerika

Jolijn: ‘Dit is voor mij ultiem comfort food. Als ik een week hard heb gewerkt, eet ik graag deze wedges uit de oven, met tempeh en salade.’

2 porties, 45 minuten

Ingrediënten

voor de wedges

• 2  medium zoete aardappelen
• 2 eetlepels cajunkruiden
• 1 theelepel zout
• olijfolie

voor de mayonaise

• 3 eetlepels kikkererwtensap (vocht uit een potje kikkererwten)
• 1 eetlepel citroensap
• 1 theelepel mosterd
• 10 kikkererwten
• zout
• peper
• 125 ml milde olijfolie

Bereidingswijze

1. Doe het kikkererwtensap in een keukenmachine en laat ongeveer een minuutje draaien totdat het minder vloeibaar wordt.
2. Voeg dan citroensap, mosterd, kikkererwten en zout en peper toe. Laat alles draaien en voeg langzaam
   de olie toe, in een klein stroompje. Bewaar de mayonaise in de koelkast.
3. Verwarm de oven voor op 200 graden en bekleed een bakplaat met bakpapier.
4. Snijd de zoete aardappelen ongeschild in gelijkmatige partjes. Was ze en dep droog met een theedoek. Doe in een kom en bestrooi met cajunkruiden en zout. Giet er een paar flinke scheuten olijfolie overheen en masseer de wedges met je handen.
5. Leg ze vervolgens op de bakplaat en bak 15 minuten in de oven. Schep ze dan om en bak nog eens 15 minuten. Serveer de wedges met de mayo.

Foodfotografie en receptuur: Jolijn Pelgrum en Sjoerd Schotten