Yoga is meer dan alleen houdingen uitvoeren en je flexibiliteit vergroten; het helpt je balans te vinden, rust te creëren in lichaam en geest én Prana (levensenergie) in je lichaam te vergroten. Prana wordt verspreid door windrichtingen, ook wel ‘Vayu’s’ genoemd. In dit artikel delen we alles over de Vayu’s en wat voor belangrijke rol ze spelen in ons leven.

Volgens de yogaliteratuur en -traditie wordt de energie (Chi, of levenskracht) die door de wereld en ieder van ons stroomt, Prana genoemd. Prana wordt in ons lichaam aangestuurd via de Vayu’s, die verantwoordelijk zijn voor het overbrengen van deze subtiele energie.

Het Sanskriet woord Vayu betekent “wind, levensstroom, energie, adem”. Een Vayu kun je dan ook zien als een energetische stroom die in een specifieke richting beweegt om lichaamsfuncties en -activiteiten te controleren. Ze verdelen Prana in het lichaam en spelen een grote rol in onze gezondheid en in ons leven.

In yoga zijn die vijf Vayu’s (of winden): Prana, Apana, Samana, Udana en Vyana. Elke Vayu heeft een fysieke locatie en een fysieke en subtiele functie. De Vayu’s zijn er om ons op meerdere niveaus van energie te voorzien en met elkaar te verbinden. Wanneer deze vijf winden in harmonie samenwerken, bevorderen ze de gezondheid en de balans van zowel lichaam als geest.

Hieronder leggen we kort per Vayu uit wat hun rol is, hoe ze samenwerken en hoe ze ons lichaam en onze geest in balans brengen.

De vijf Vayu’s

Prana Vayu

Alles wat we in ons opnemen, van waarnemingen en emoties tot het voedsel dat we consumeren, staat in verbinding met Prana Vayu. Deze Vayu is de levenskracht die verantwoordelijk is voor de ademhaling en het circuleren van energie door het lichaam. Prana en Prana Vayu worden nog weleens door elkaar gebruikt. Prana is de levensenergie en Prana Vayu is een van de vijf windstromingen in ons lichaam.

Locatie en werking: een naar binnen gerichte energie die opwaarts beweegt. Het bevindt zich in het bovenste deel van het lichaam en stroomt van het hart naar de kruin.

Oefeningen: oefeningen met hartopenende asana’s stimuleren dit kanaal. Probeer houdingen zoals de Brughouding, de Booghouding en de Kameel.

Kenmerken: hartopening, stimulerend, energiek

Element: lucht

Apana Vayu

Apana Vayu is gerelateerd aan de eliminatieprocessen in het lichaam, zoals de spijsvertering en het uitscheiden van afvalstoffen. Het beweegt vanuit het midden van het lichaam naar beneden en helpt bij het behouden van een gezond evenwicht in het lichaam. Deze Vayu werkt nauw samen met Prana Vayu.

Locatie en werking: een neerwaarts en naar buiten gerichte energie. Deze Vayu beweegt van het hart naar de bekkenbodem en reguleert functies zoals urineren, ontlasting en menstruatie.

Oefeningen: yogahoudingen en ademhalingsoefeningen die gericht zijn op het activeren van het bekkengebied, helpen bij het in balans houden van Apana Vayu en bevorderen een gezonde uitscheiding en zuivering. Denk aan squat poses en heup openende houdingen.

Kenmerken: loslaten, stabiliteit en gronding

Element: aarde

Samana Vayu

Samana Vayu zorgt voor balans in ons centrum, de plek rondom onze navel. Deze Vayu ontstaat wanneer Prana Vayu en Apana Vayu in balans zijn. Het reguleert de energie die vrijkomt uit voedsel en zorgt ervoor dat deze gelijkmatig door het lichaam wordt verdeeld.

Locatie en werking: de richting van deze Vayu is van buiten het lichaam horizontaal naar binnen. Het bevindt zich in het midden van het lichaam, rond de navelstreek.

Oefeningen: asana’s die gericht zijn op de buikstreek kunnen de balans van Samana Vayu ondersteunen. Denk aan houdingen voor de buikspieren, twists of activatie van de Uddiyana bandha.

Kenmerken: innerlijk vuur, stimulans, kracht, warmte

Element: vuur

Udana Vayu

Udana Vayu is verantwoordelijk voor creativiteit, wilskracht en positieve energie naar hogere chakra’s. Het stimuleert ons om uit te spreken wat in ons leeft en helpt daarbij expressief te zijn.

Locatie: Udana Vayu stroomt tussen hart en hoofd en stimuleert het keelchakra. De energierichting is opwaarts.

Oefeningen: meditatie en het zingen van mantra’s kunnen helpen bij het balanceren van Udana Vayu en het bevorderen van helderheid en focus.

Kenmerken: geluid, stem, expressie, verbinding met intuïtie en focus

Element: ruimte

Vyana Vayu

Vyana Vayu verspreidt levensenergie door het hele lichaam en is verantwoordelijk voor de coördinatie van alle andere Vayu’s. Deze Vayu helpt ons meer open te staan voor liefde en met zachtheid naar onszelf te kijken. Het weerspiegelt ons innerlijke bewustzijn.

Locatie: Vyana Vayu bevindt zich in en rondom het hele lichaam en de energierichting beweegt van het midden van ons lichaam naar buiten.

Oefeningen: vloeiende bewegingen, zoals Zonnegroeten

Kernmerken: flow, subtiliteit, bewegelijkheid

Element: water

Samenvattend: op fysiek niveau is Prana Vayu betrokken bij het opnemen van voedsel, terwijl Samana Vayu verantwoordelijk is voor de spijsvertering van dit voedsel. Vyana Vayu zorgt voor de circulatie van voedingsstoffen door het lichaam, terwijl Apana Vayu afvalstoffen wegwerkt. Tot slot stelt Udana Vayu ons in staat om de afgeleide energie te benutten voor fysieke activiteiten.

Op mentaal niveau reguleert Prana de opname van indrukken en ideeën, waarna Samana deze verwerkt. Vyana circuleert de informatie door de geest, terwijl Apana ‘afval’, zoals negatieve gedachten, verwijdert. Udana biedt uiteindelijk de mogelijkheid om mentale vooruitgang en groei te ervaren.

 

*Dit artikel in samengesteld uit verschillende bronnen van internet.